Data e postimit: 2019-10-02 18:19:26 Lexime: 18924

Kanuni eshte nder ligjet me te vjetra te Evropes.Ky kanun eshte permbledhje e normave dhe dokeve shqiptare,ligjet e tij kan sherbyer per nje kohe te gjate si norma shoqerore dhe si nje sistem vetqeverises qe mbizoteronte ne viset e malesive te Shqiperise se Veriut. Kanuni i Leke Dukagjinit ka nje rendesi themelore ne historine e populit shqiptar pasi qe eshte nje dokument i lashte.Forma e pare e shkruar e kanunit i referohet Leke Dukagjinit edhe pse flitet te kete ekzistuar edhe me pare e qe i perkiste gojedhenave te popullit. Ky kanun vlente shume per mbrojtjen e prones,nderit dhe jetes .Edhe pse te izoluar nga Perandoria Osmane shqiptaret asnjehere nuk u dorezuan por me mundesite e tyre qe kishin u munduan t'i ruajn vlerat e tyre kulturore-historike.Ne ate periudhe kur ballkanit po i kercenohej jo vetem nje roberi 500 vjeqare e sapo filluar por edhe nje zhdukje totale ezakoneve shqiptare.

Kanuni i Leke Dukagjinit eshte nje permbledhje e perbere nga 12 libra te cilat ne permbajtjen e tyre kodifikohen fusha te ndryshme te jetes si: besimi ,prona ,gjoba ,ndeshkimi etj.

Libri i pare - KISHA
Paraardhesit tane kan qene te fese katolike.Vendi i tyre kryesor ishte kisha sepse aty i'u luteshin Zotit ose Jezu Krishtit ,u falshin mekatet apo gabimet e pa qellimshme .Personi kryesor ishte prifti i cili kishte ne kontroll kishen si vend territorialdhe i'u dhuronte ndihmen njerezve qe shkonin aty.

Libri i dyte - FAMILJA
Me familje nenkuptojm qe cdo pjestar i familjes eshte i rendesishem per tjetrin dhe i domosdoshem ne te mire e ne raste fatkeqesish.Familja eshte nje grup njerezish qe jetojne nen te njejten cati. Respekti dhe nderi ishin dhe duhet te jene pjeset kryesore per ndertimin e nje familjeje te shendoshe.Ne ate kohe familja prbehej prej shume anetareve nga rrethi i gjere ,numri i te cileve shkonte deri ne 70.

Libri i trete - MARTESA
Me martese sipas kanunit nenkuptojme shtimin e nje anetari te ri tek nje familje qe kan per qellim shtimin e njerezimit me ane te marteses.
Kur eshte fjala te martesa vetem i zoti i shtepise se njeres familje binte dakord me familjen tjeter per martesen e djalit apo vajzes se tyre ,ndoshta edhe pa deshiren e ciftit. Marrja e vajzes sipas kanunit paguhej me para ,mall te vlefshem e xhevahire nga familja e burrit. Asnjeri nga cifti nuk e kan pare njeri-tjetrin deri ne diten e marteses.

Libri i katert - SHPI ,GJA E PRONE
Ne kete liber flitet per pronen ,caktimin e saj,kafshet,kufinjt etj.Ne ate kohe shume familje kane hyre ne gjak per shkak te mosmareveshjeve per pronen ose per kufinjt e vendosur ne vende te caktuara. Tek koha e kanunit prona ishte pothuajse gjeja me e rendesishme per njerezimin sepse prej saj siguroheshte ''Buka e gojes'' e cila ishte pune trashegimi nga paraardhesit e shqipetareve.

Libri i peste - PUNA
Puna si pjese kryesore e ketij libri me se shumti behej nga djemt e familjeve shqiptare per te siguruar ushqimin dhe paran per mbijetese.Ndersa sau perket grave ato merreshin zakonisht me shume me punet e shtepise.

Libri i gjashte - TE DHANUNAT
Te dhanunat zakonisht beheshin si shenj respekti per nje familje tjeter duke dhuruar gjera te ndryshme ushqimore,para ,kafshe etj , por gjithnje duke marre lejen e te zotit te shtepise.

Libri i shtate - FJALA E GOJES
Fjala e gojes ishte pjese e rendesishme e nje personi sepse ajo kishte anet e mira dhe te keqija ,p.sh nese nje familje fliste mire dhe tregonte respekt per familjen tjeter ,ateher ato bashkoheshin dhe familjarizoheshin .Por nese dikush apo te gjithe nga familja flisnin keq me dashje ose pa dashje per nje familje tjeter atehere ato hyshin ne gjak madje dhe vriteshin ndermjet vete.

Libri i tete - NDERA
Ndera ishte dhe eshte gjeja kryesore per nje familje.Secila familje ne ate kohe i kishte rregullat qe duheshin te permbaheshin medeomos ,njera prej tyre ishte respekti dhe ndera te cilat duhej te ishin prezente tek cdo anetar i familjes. Keto dy karakteristike te familjeve shqiptare kontribonin gjithnje ne nje zhvillim te shendoshe per mbare familjen,fisin e katundin.

Libri i nente - DAMET
Sa i perket ketij libri ,nese nje familje i bente dem familjes tjeter ai duhet paguhej.Kjo varet nese demi ka qene i madh apo i vogel. I zoti i shtepise ka pasur te drejte me e fal ate qe ka bere demin gjithnje memarreveshje miqesore por nese demi ka qene i madh atehere fajtori do hynte ne gjobe apo do ndodheshin keqkuptime ose hyrje ne gjak mes familjeve ne fjale .

Libri i dhjete - KANUNI KUNDRA MPRAPSHTIVET
Kjo pjese libri flet per gjerat e neveritshme dhe te kundershtueshme per kanunin dhe per shqiptaret ne ate kohe siq ishin : hajnia ,jo burrnia etj.Kur nje anetar nuk ishte i ndershem ai perzeheshte nga shtepia dhe e fuste jeten e vet ne rrezik.

Libri i njembedhjete - KANUNI I PLEQNIS
Burrat e vjeter kan pasur gjithnje per detyre mbajtjen e rregullave ne nje familje ,mbajtjen e parave,bashkpunimin me familje tjera per prone ,mall etj.Kur pleqte thonin se nje gje duhej bere ,atehere antaret tjere te familjes vetem duhet t'ia benin ''Aminin''. Pra prej pleqeve tane per nga rendesia dhe ndikimi i madh qe kane pasur ne kohen e kanunit eshte varur edhe respekti i mbare familjes.

Libri i dymbedhjete - SHLIRIME E PERJASHTIME
Sa i perket librit te shlirimeve dhe perjashtimeve ne kanun rregullat kan qene gjithnje strikte dhe te padiskutueshme, por kur njerezit kane qene te respektueshem ,te ndershem dhe me sjellje te mira atehere edhe nese eshte bere ndonje gabim pa dashje nga nje person,ai eshte liruar nga denimi dhe eshte falur nga i zoti i shtepis me konceptin se nuk do te ndodhe me nje gje e tille .

Vepra te ngjashme

Prilli i thyer Autori: ismail kadare · Lloji: Tregim · Tema: Permbajtja Perballe njera-tjetres jane dy familje qe jetojne ne rrafshin e dukagjinit,ne pjesen veriore te shqiperise.Ne ate kohe mbizoteronte ligji I kanunit dhe familjeve berishajve ishte vrare djali I tyre nga familja kryeqyqeve dhe sipas ligjitte kanunit kerkoh...	Familja ! Autori: Arberita Rraqi · Lloji: Analize letrare · Tema: Familja Familja eshte gjeja me e shtrenjte .. Sepse brenda familjes kemi mesuar shume gjera . Kemi mesuar si te duam e si te na duan . Kemi mesuar belbezimet e para.. Familja eshte gjeja me e mire qe Zoti na ka dhuruar . Sepse askund tjeter nuk munde te gjesh nje...
Familja Autori: Donald Lena · Lloji: Ese vleresuese · Tema: Familja E vetmja lidhje perfekte! FAMILJA ! Familja eshte e vetmja lidhje perfekte.Familje do te thote bashkim,mendime te njejta,interesa te njejta. Familja eshte ai grup njerezish ku te gjithe kujdesen per njeri-tjetrin. Nese dikush lendohet,dhimbjen e ndiejn...	Libri ! Autori: Arberita Rraqi · Lloji: Analize letrare · Tema: Libri - Thuhet se libri eshte miku me i mire i njeriut ! - Dhe eshte e vertete , sepse nga libri mesojme gjerat me te bukura, gjera qe ne te ardhmen do na nevojiten shume, gjera qe nuk duhet ti harrojme kurre etj... Libri na meson edhe shume e shume gjera te t...
Libri-burimi i dituris Autori: Drilon Merko · Lloji: Hartim · Tema: Libri-burimi i dituris -Libri eshe shume i cmuar per ne.Cdo gje ne jeten tone varet nga libri.Ai eshte thesari dhe eshte i mbushur me magji dhe kur do ta lexojme do te beje cudira ne mendjen tone. -Edhe pse ka shume gjera te tjera qe na ndihmojne ne zhvillimin tone,libri eshte...	Libri Autori: Geraldo Xhina · Lloji: Ese filozofike · Tema: Rendesia e librave. Te gjithe e dime situaten ku ndodhemi,nje katastrofe boterore e cila mbylli brenda te gjithe njerezit pa bere dallim moshe,gjinie,feje,njerez te pasur apo te varfer,thjesht I mbylli brenda.E kuptoj qe eshte dicka e tmerreshme por duhet te dini se edhe nes...
Libri miku i jetes time! Autori: Arte · Lloji: Hartim · Tema: Libri LIBRI MIKU I JETES TIME! Libri eshte shoku im me i mire qe me percjelle ne çdo hap te jetes time.Te shkruaje per librin eshte vertete nje kenaqesi e madhe sepse libri eshte miku i jetes time. Arsyeja pse e dua librin eshte se ne te mesoje gjerat me te ...	libri Autori: emi · Lloji: Hartim · Tema: libri Pasuria me e madhe jona eshte libri,nga ai ne perfitojme shume dituri. E dua librin cdo dite e me shume. Ai hap dyer te rejane mendjen tone. Permes librit ne fitojme gjera shume te rendesishme qe na duken gjate gjithe jetes.Cdo gje ne jeten tone varet ng...
Sa e dua librin Autori: Rexhe Jahaj · Lloji: Hartim · Tema: libri gje e rendesishme ne jete Disa njerez thone libri eshte miku me i mire i jetes por une mendoj njesoj.Une mendoj se libri eshte pasuri e madhe per te githe njerzimin,si ne fepo ashtu edhe nr jeten e perditshme.Libri ka shume shoke ne menyren imagjinare si leximi dhe perkthimi nga n...	sistemet familjare Autori: sabina collaku · Lloji: Ese pershkruese · Tema: familja familja eshte themeli i shtepise. pa themel nuk mund te ekzistoje as muret dhe as catija. themeli i shkaterruar muret nuk mund te qendrojne, qe te mbajne catine. e perse mund te sherbeje nje shtepi pa themel, pa mure, pa cati e cna duhet ckuptim ka kjo? d...
familja me e shtrejte ne bote Autori: bleona.thaqi · Lloji: Ese informuese · Tema: faamilja familja eshte proces i vecante ne familje lulezon bukuria,dashuria,dhe gezimi i nje familje.femijet e faliminderon allahun qe erdhe ne kete bote,dhe qe shikuan kete bote kaq te madhe.!te gjithet familje kur femija e pare lind gtezohen me se shumti,ate f...	hartim Autori: Albiona Thaqi · Lloji: Hartim · Tema: Libri,shoku im i qmuar Libri per ma eshte gjithqka qe kam ne jete,ai gjithmone eshte shoku im me i qmuar dhe do te jete gjithmone shoku im i ngushte.Libri eshte shoku i disa femijeve,por ai duhet te jete shoku i ngushte i qod femije ne bote.Sepse nese ne nuk e kemi shoke te ng...
Librat Autori: Brikena · Lloji: Ese pershkruese · Tema: Librat Libri eshte nje thesar, qe te jep di momente arratisjeje ashtu dhe momente komforti. Libri eshte nje det me dije . Dija eshte fuqi,atehere dhe libri eshte fuqi . Librat jane nje univers me yje qe nuk te del nje jete per ti lexuar te gjithe. Ato jane gjeja...	Pse libri na hap dyert e jetes ? Autori: Ina.Cr7 · Lloji: Ese argumentuese · Tema: libri Nje proverb thote: "Shtepia pa libra,eshte si dhoma pa dritare". Asgje tjeter nuk mund ta shprehte me bukur rendesine e librit. Libri esht nje jete tjeter , nje udhetim i mrekullueshem qe te con ne bote te ndryshme , te panjohura , te njeh me shume gjera ...

Komentet e fundit!

Shto komentin tend per vepren e mesiperme!

Last name

Emri:

Email:

Komenti:

Pyetje sigurie

Sa eshte shuma e ketyre dy numrave: 1 + 2 =